Erfgoeddag 2013: Stop de tijd

Oude documenten en archiefbundels komen vaak terecht in privéverzamelingen. Deze verzamelingen blijven daardoor voor de onderzoeker meestal onbekend, terwijl ze informatie bevatten die men in openbare archieven niet terugvindt. In veel gevallen kunnen deze documenten een onderzoek bijsturen, vooruithelpen en soms zelfs van cruciaal belang zijn voor het eindresultaat.

Vrijwilligers  van de werkgroepen Brugs Kokerellen, Heemkunde Sint-Kruis, Erfgoed Sint-Andries, Erfgoed Sint-Michiels en van de moedervereniging Brugs Ommeland Koninklijke Heemkundige Kring Maurits Van Coppenolle doken in hun collecties en bouwden rond een aantal documenten en foto's een verhaal dat stopte op het moment van het object. Deze insteek zorgde voor een zeer gevarieerd aanbod. Yvette Kemel goot alle info in eenzelfde vormgeving.

Ewald Vancoppenolle bezit een brief met omslag uit 1842 over een schuttersfeest en presenteerde vanuit dat document het ontstaan van de Sint-Sebastiaansgilde in Sint-Andries. Hij illustreerde deze historiek verder met het portret van burgemeester Edouard de Nieuwlant (afkomstig uit het gemeentearchief van Sint-Andries en bewaard in het stadsarchief van Brugge), een litho van Daveluy (bewaard in het privéarchief van de familie Peellaert uit Sint-Andries), materiaal over het spel gaaibollen (afkomstig van Hugo Vandekeere en Ides Keukeleire).


Yvette Kemel vertrok voor haar verhaal van de  kleuter- en basisschool van de zusters coletinen uit een aantal documenten dat in het documentatiecentrum van onze heemkring wordt bewaard: leerlingenregisters, een correspondentieboek, contracten en diploma’s van leerkrachten. Zij maakte de historiek concreet en boeiend door verhalen en foto’s van oud-leerlingen Jeannette Vinck, Simone Pharazijn, Lionel Everaert, Odette De Wulf en haar dochter Martine Vanheule.


Roland Marcus startte zijn verhaal over de beginjaren van het pretpark Boudewijnpark vanuit twee postkaarten die zich in onze fotocollectie bevinden. Het park opende in 1963. De geschiedenis werd verder gereconstrueerd door de Werkgroep Erfgoed Sint-Michiels die daarvoor de medewerking kreeg van Bernard Logghe, algemeen directeur van het familiepark. Hij stelde daarvoor het archief van het Boudewijnpark ter beschikking.


Ronny Vanaelst vertelde het verhaal van het huwelijk van Louise van Caloen en Joseph van Outryve d’Ydewalle in 1928 vanuit een verzameling facturen uit zijn persoonlijke collectie. Het verhaal werd aangevuld met de menukaart uit de documentatie van de Stichting de Bethune uit Marke, huwelijksfoto’s van mevrouw van Outryve d’Ydewalle die toen (2013) op het kasteel Valkenbosch woonde. 

Deze documenten zijn afkomstig van het kasteel Ten Berge in de Koolkerkse Steenweg, het ouderlijke huis van Louise van Caloen. Dit werd aangevuld met het portret van de burgemeester Edouard de Nieuwlant, afkomstig uit het gemeentearchief van Sint-Andries dat bewaard wordt in het stadsarchief van Brugge. De litho van Daveluy wordt bewaard in het privéarchief van de familie Peellaert uit Sint-Andries.


Een dubbel huwelijksfeest in 1927 werd verteld door Monique Vandenabeele en Frank De Velder. In Sint-Kruis huwden dezelfde dag Leo-Joseph Defreyne met Marie-Louise Opstaele en Margarita-Maria Defreyne met Julianus-Adolphus Quintens. Het verhaal werd opgebouwd vanuit de menukaart die bewaard wordt door de werkgroep Brugs Kokkerellen.

De huwelijksfoto en bijkomende informatie werden gegeven door Germaine Defreyne, één van de dochters van het echtpaar Defreyne-Opstaele. Foto’s uit de beeldbank Brugge, de privé verzamelingen van Dirk Callewaert en van Yvette Kemel vulden aan.


Voor het verhaal over de afbraak van het gemeentehuis en politiekantoor van Sint-Kruis in 1976 vertrok Werkgroep Heemkunde Sint-Kruis bij een reeks foto’s uit hun collectie. Toenmalig politieagent (en schilder) Walter Jonckheere had ze gemaakt. Het verhaal werd aangevuld met foto’s uit de privécollectie van Johan Duyck, die ook voor de nodige informatie zorgde.

Huilen om van Zuylen’ hing de jeugdraad van Sint-Kruis ooit uit toen ze vernamen dat het sanatorium van Zuylen zou worden afgebroken ondanks een testamentaire wens.

Johan Duyck bouwde rond een reeks foto’s van de Sint-Kruise fotograaf Luc Blanckaert zijn verhaal op over de in 1988 afgebroken site ”van Zuylen”. De foto’s maken deel uit van de collecties van Werkgroep Heemkunde Sint-Kruis en van de Zusters van Sint-Jan. De foto’s tonen de verwaarloosde en vervallen site. Dank zij een studie uit 2006 en foto’s van  Rita Bossuyt, lid van de werkgroep, over ’t Blauw kasteel, op wiens vroegere domein  de site “van Zuylen” lag, werd het een mooi gestoffeerd verhaal.


Dirk Heyns vertelde vanuit een oude postkaart van de Potterierei uit zijn persoonlijke collectie het verhaal van het huis De Rynck langs de Spiegelrei, later De Mane.

Hij vond in ons documentatiecentrum een aantal 18de eeuwse documenten van de Brugse familie Lameere over het gebouw en verrijkte de historiek met aanvullende foto’s, documenten en informatie uit het Stadsarchief Brugge en het Kadasterarchief van Brugge. Het getoonde wapenschild komt uit het handschrift de Hooge dat bewaard wordt in de stadsbibliotheek en digitaal beschikbaar is op historischebronnen.be.


Een ander paneel vertelde het verhaal van de zogenaamde ‘zinloze’ dood van de 17-jarige Marcel Van Acker die in 1912 tijdens een verkiezingsrel getroffen werd door een verdwaalde kogel.

Yvette Kemel weefde haar verhaal rond een foto over de begrafenisstoet uit de fotocollectie van ons documentatiecentrum. Bijkomende informatie vond ze in het Brugsch Handelsblad en het Werkerswelzijn van juni 1912. Het overlijdensbericht zelf wordt bewaard in het documentatiecentrum van Familiekunde Vlaanderen afdeling Brugge.