MARIE JEAN VISART DE BOCARMÉ   vijfde burgemeester van Sint-Kruis (1847-1855), graaf

Doornik 29 januari 1794 - Sint-Kruis 30 oktober 1855


◄   Amedée Visart de Bocarmé bij zijn verkiezing in 1843 tot hoofdman van de Sint-Sebastiaansgilde in de Carmerstraat in Brugge, in 1847 geschilderd door Albert Jacques Gregorius.  (Schilderij behoort tot de collectie van de schuttersgilde)  

Iedereen noemde hem ‘Amedée’, maar officieel heette hij Marie Jean Joseph Amédée Gustave. Dat zorgde later nogal wat voor verwarring met zijn kleinzoon Amedée. Om de verwarring volledig te maken werden beiden burgemeester van Sint-Kruis.

Marie Jean werd in Doornik geboren op 29 januari 1794 als vierde kind van graaf Gustave Visart de Bury et de Bocarmé (1751-1841) en van markiezin Marie-Claire du Chasteler (1753-1820). In totaal kregen ze veertien kinderen. Vier zonen erfden de titel graaf, waaronder Marie Jean.

Andries Van den Abeele schrijft (1): “Marie Jean trouwde in 1829 met Marie de Man (Brugge, 1802 - Sint-Kruis, 1883). Hij was toen luitenant bij de dragonders in het leger van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, maar nam ontslag bij zijn huwelijk. Aanvankelijk woonde het gezin Visart-de Man in Villers-Saint-Amand. Het gezin verhuisde in 1835 naar Sint-Kruis om intrek te nemen in het kasteel Rooigem, dat zij hadden gekocht van de gebroeders Chantrell.” 

De familie Visart-de Man verbouwt het kasteel Rooigem en vormt de Franse formele tuin gedeeltelijk om in een Engelse landschapstuin door het dempen van grachten, de aanleg van een spiegelvijver en de aanplant van bijzondere boomsoorten.

Het koppel Visart-de Man krijgt zeven kinderen. De oudste, Gustave-Amedée, blijft op het kasteel wonen en wordt burgemeester van Sint-Kruis van 1889-1894. Emile (Villers-Saint-Amand 1833 - Temploux 1919) huwt met zijn nicht Hidulpine visart de Bocarmé (1835-1924). Ernest (Villers-Saint-Amand 1835 - Sint-Kruis 1917) huwt met Louise Cuypers (1840-1929). Amedée Charles (Sint-Kruis 4 november 1835 - Brugge 29 mei 1924) huwt eerst met Emilie Faignart (1838-1875) en daarna met Nathalie van den Steen de Jehay (1852-1919) en is tussen 1864 en 1923 geregeld volksvertegenwoordiger en van 18 februari 1876 tot zijn overlijden burgemeester van Brugge. (2) De jongste zoon, Leon (Sint-Kruis 21 december 1837 - Lubbeek 1900), huwt met Henrica Storm (1842-1925) en verdient zijn militaire sporen in Mexico, waarvoor hij later op het kerkhof van Sint-Kruis een bijzonder herdenkingsmonument zal krijgen. Dochter Aline (1845) blijft ongehuwd en overlijdt in Sint-Kruis op 10 april 1881. Ook Marie Clémence (° Brussel 1831) blijft ongehuwd. Zij overlijdt te Brugge op 12 september 1913.

Van den Abeele: “Visart bewoog zich in het sociale leven van Sint-Kruis en Brugge. Het gezin stond bekend als weldoeners, bijzonder bezorgd om armen en kinderen. In 1843 werd Marie Jean (‘Amedée’) verkozen tot hoofdman van de Koninklijke Sint-Sebastiaansgilde in de Carmersstraat (Brugge), waarvan hij eigenlijk geen lid was. Hij bleef deze functie uitoefenen tot aan zijn dood in 1855. “ (1)

Burgemeester Amedée Visart de Bocarmé

Na de invoering van de gemeentewet in 1836 kon de gemeenteraad democratisch verkozen worden door een beperkte hoeveelheid van mannelijke kiezers en kon een meerderheid van de verkozen raadsleden één onder hen of zelfs een buitenstaander als burgemeester voordragen bij de Minister van Binnenlandse zaken. In oktober 1836, bij de eerste verkiezingen gehouden volgens die nieuwe gemeentewet, werd Visart verkozen tot gemeenteraadslid. Goupy de Beauvolers was toen burgemeester. Hij bleef dat na de verkiezingen van oktober 1846, maar nam in oktober 1847 ontslag. Het is Marie Jean Visart de Bocarmé van het kasteel Rooigem die wordt verkozen. Hij bleef burgemeester tot zijn overlijden in 1855.” (2)

De graaf overleed op 30 oktober 1855 in zijn kasteel Rooigem. De begrafenis vond nog plaats in het oude kerkje van Sint-Kruis, waarnaast sinds 1851 een nieuwe indrukwekkende neogotische kerk in opbouw was. De burgemeester was dat project genegen en daarom zette men alles op alles om ook een afscheidsdienst in die nieuwe kerk te kunnen houden om hem op die manier de nodige eer te bewijzen. Het afwerking van het koorgedeelte kreeg alle prioriteit zodat deken P. J. Tanghe (1807-1863) de kerk op 19 november kon inwijden en op 20 november 1855 een lijkdienst voor de burgemeester kon worden gehouden. Nadien werd verder gewerkt aan de rest van de kerk. (3)

 

◄  Op de grafzerk van de familie Visart de Bocarmé op het kerkhof van Sint-Kruis prijken twee wapenschilden, waaronder rechts die van de familie Visart de Bocarmé.

Eric Colenbier, juli 2023

 

(1) Dries van den Abeele, ‘De twaalf burgemeesters van Sint-Kruis’ in Brugs Ommeland, 2011/4, p. 195-217. Als bronnen gebruikte hij ‘Process du comte et de la comtesse de Bocarmé devant la courd”assises du Hainaut’, Mons, Theophile Leroux, 1851; Henry SOUMAGNE, Le Seigneur de Bury, Brussel, 1946; Henri GODAR, Histoire de la Gilde de Saint-Sébastien de la ville de Bruges, Brugge, 1947 ; Oscar COOMANS DE BRACHÈNE, État présent de la noblesse belge, Annuaire de 2000, Brussel. 2000.

(2) Voor verdere biografie van Amedée als burgemeester zie De Busscher Jan (juni 2022) ‘Wie was dat ook alweer? Graaf Amedée Charles Louis Visart de Bocarmé’ in Brugge die scone, p. 23-27.

(3) Dendooven Karel (2003), De kerk van de H. Kruisverheffing in Sint-Kruis. Een vroeg voorbeeld van rijpe neogotiek, p 31.